شنبه ۰۸ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
درخت در فرهنگ ایرانی اسلامی:
بعضی از قدیمی ترین درختان ایران(عموما از گونه هایسرو، ارس،چنار ،بنه ، بلند مازو و گردو)، قدمتی چند هزار ساله دارند و شاهد اتفاقات و دوران های تاریخی ، تغییرات اجتماعی و فرهنگی، تغییرات زیست محیطی و آب و هوایی بسیاری بوده‌اند. در ایران باستان، درختان با داشتن سه زندگي در نگاه انسان‌هاي نخستين قداست خاصی داشتند. اين سه زندگي شامل ریشه‌های درختان در زیر خاک که نمادی دنیای مردگان بود. تنه درختان شامل زندگی زمینی و شاخه‌های سر به فلك کشیده‌ي آنها كه نماد زندگاني آسماني بود. بنابراين درختان مانند ستونی زندگی بین زمین و آسمان‌ها را که جایگاه خدایان بود به هم پيوند مي‌دادند. براي همین درختان بلند، مقدس به شمار مي‌رفتند.بیش از ۲۰۰۰ نمونه درخت با عمر طولانی در ایران شناسایی و اطلاعات آنها در قالب میراث طبیعی ، ثبت شده‌است.
کد خبر: ۳۹۴۱۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۱۷
ریشه قوم لور؛
طبق تحقیقاتی که دکتر فریچ انجام داده است لور‌ها از اکراد ایرانی‌اند و اکراد ایرانی ازنظر لفظ دو قسمت اند: ۱ـ کوردی زبان، ۲ـ لوری زبان و این در حالتی است که از لحاظ لهجه و لفظ و اخلاقیات و خصوصیات قومی روابط بسیار مستحکمی بین آنها وجود دارد تا جایی که مستشرقین مشهور و بزرگی، چون «سرجان ملکم» «لوریه» «هاسل» و «براون» یکی بودن لور و کورد را قبول و در کورد بودن لور‌ها شکی ندارند.
کد خبر: ۳۹۰۴۱۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۱/۰۸/۰۷
لرها از کدام قوم هستند؟
لُرها آمیزه‌ای از قبایل آریایی مهاجر از آسیای میانه و قبایل قبل از آریایی ساکن در شمال ایران(حاشیه دریای خزر) و غرب ایران، مانند ِآماردها ، کاسی‌ها، لولوبی‌ها و عیلامی‌ها هستند. بر مبنای مطابقت و مشابهت جغرافیایی و شواهد باستان‌شناسی، برخی تاریخدانان، لرها پس از سلطه آریایی‌ها، دچار تغییرات زبانی شده‌اند.از نظر کروموزومی و ژنتیکی ، لرها بیشترین شباهت را با گیلک ها و کردها بیشترین شباهت را با یزدی ها و بلوچ ها دارند. شباهت ژنتیکی بین کرد و لر، بشدت پائین است.
کد خبر: ۳۸۶۳۴۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۰۳
سمبل استواری و مقاومت ایرانیان؛
کوه دماوند، دیو سپید پای دربندی که برای ما ایرانیان سمبل استواری و مقاومت است در بخش شمالی ایران با ۵۶۷۱ متر ارتفاع غرور و صلابت خود را به رخ همگان می‌کشد. ۱۳ تیر، روز ملی دماوند و جشن تیرگان روزی است که در آن شجاعت آرش و غرور دماوند یادآوری می‌شود. جشن تیرگان روزی است که بنابر روایات آرش کمان‌گیر به بالای کوه دماوند رفته و تیر معروف خود را برای تعیین مرز ایران و توران پرتاب کرده است. به بهانه ۱۳ تیر، روز ملی دماوند پاشنه‌هایمان را وَرکشیدیم و راهی این گنبد گیتی، دماوند همیشه سرافراز شدیم، تا مرور کنیم ویژگی‌ها و زیبایی‌هایش را.
کد خبر: ۳۸۰۶۵۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۱۴
پنجمین مراسم تماشای خورشید؛
نشان «خورشید» کمیسیون ملی یونسکو به همراه نشان ایکوم به عبدالمجید ارفعی، متخصص زبان‌های باستانی و خط میخی عیلامی اهدا شد. عبدالمجید ارفعی پس از دریافت این نشان‌ها گفت: امروز نه بزرگداشت من، بلکه بزرگداشت استادانی است که به من آموختند تا امروز من اینجا باشم؛ دکتر پرویز ناتل خانلری که مرا به این کار تشویق کرد، از دکتر حسن علوی که اگر چشمان من را عمل نمی‌کرد من به دبیرستان هم نمی‌رسیدم. از دکتر فرزانگان، دکتر صف‌آرا که زندگی را با ابتلای سخت به کرونا، به من بازگرداندند. من گِره‌ای از نقش قالی فرهنگ ایران‌زمین هستم و این نقش قالی است که زیبا است.
کد خبر: ۳۷۸۸۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۰۷
گاف گیری در صدا و سیما؛
اخیراً در برنامه‌های خبری تلویزیون شاهد بخشی هستیم که می‌توان آن‌را اصطلاحاً «گاف‌گیری» نامید. یعنی عزیزان می‌گردند و سخنرانی‌ها و فیلم‌ها و اظهارات مقامات مختلف، سیاستمداران و حتی خبرنگاران خود را رصد و هر جا به کلمه یا اصطلاحی فرنگی در بیانات حضرات برخوردند آن‌را جدا می‌کنند و به عنوان گاف رسانه‌ای یا کلامی و ظاهراً در حراست از زبان و ادبیات فارسی در گزارشی می‌آورند و آن را مورد نقد قرار می‌دهند
کد خبر: ۳۷۶۵۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۱/۲۲
یک چهره- یک روایت؛
درست دو سال است که کل روز‌های هفته در مدرسه نیمه تعطیل است و بچه‌ها با گوشی درس می‌خوانند! باز شدن شنبه تا چهارشنبه اولویت دارد یا دریغا‌دریغ پنج شنبه‌ها؟
کد خبر: ۳۷۴۶۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۱۷
به میزبانی کمیسیون ملی یونسکو ایران؛
نخستین دوره جایزه حکیم نظامی ۱۹ اسفند با حضور اهالی فرهنگ و هنر و ادبیات و به میزبانی کمیسیون ملی یونسکو ایران برگزار می‌شود.
کد خبر: ۳۷۳۹۰۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۰۸
بسی رنج بردم در این سال سی؛
برخی از منتقدین معتقدند که تعیین زادروز دقیق برای ۹۰ درصد از شعرا و حکما درست نبوده و برداشتی فرضی و ظنی است. با این وجود، اول بهمن را زاد روز حکیم ابوالقاسم فردوسی بیان داشته و ۲۵ اردیبهشت ماه را سالروز بزرگداشت این شاعر شهیر در نظر گرفته اند.
کد خبر: ۳۷۰۸۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۰۱
جعلیات منسوب به فردوسی؛
شاید کمتر کسی فکرش را بکند که معروف‌ترین بیت‌های منسوب به فردوسی ممکن است سروده او نباشد. ابوالفضل خطیبی درباره چند مورد از این بیت‌ها توضیحات مفصلی می‌دهد و با اشاره به این‌که در شاهنامه دخل و تصرف شده مسائل مختلفی را مطرح می‌کند. جلال‌الدین کزازی هم تأکید دارد درباره بیت «بسی رنج بردم در این سال سی/ عجم زنده کردم بدین پارسی» نمی‌توان بی چند و، چون داوری کرد؛ البته معتقد است «چون ایران نباشد تن من مباد/ بدین بوم و بر زنده یک تن مباد» در برنوشته‌های شاهنامه به این شیوه نیامده است، اما اگر آن را به فردوسی نسبت دهیم، سزاست.
کد خبر: ۳۶۹۳۵۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۰/۱۳
شاعر شناخته‌شده افغانستان؛
غفران بدخشانی، شاعر شناخته‌شده افغانستان در مورد خطری که زبان فارسی را در افغانستان تهدید می‌کند، می‌گوید: «طالبان آمده و آن بالا نشسته است و به زبانِ پشتو فرمان می‌دهد و می‌تواند سر کسی را که به زبان فارسی سخن می‌گوید بزند و کسی هم نیست که او را پرسان کند که تو چرا به هویت من احترام نمی‌گذاری، تو چرا هویت مرا انکار می‌کنی؟!»
کد خبر: ۳۶۶۰۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۳
تسلط طالبان در افغانستان؛
روز ۲۷ شهریور در تقویم رسمی کشور ما به نام روز زبان و ادب فارسی نامگذاری شده است. امسال بزرگداشت این روز از هر نظر با سال‌های گذشته تفاوت داشت و سبب آن هم نگرانی‌های گسترده‌ای است که برای آینده زبان و ادب فارسی در افغانستان پس از تسلط طالبان پدید آمده است.
کد خبر: ۳۶۰۴۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۷/۰۲
چهره ماندگار فرهنگ:
میرجلال‌الدین کزازی، چهره ماندگار فرهنگ و ادب ایران گفت: در روزگار ما نخست هنر‌های دیداری و سپس هنر‌های شنیداری جای هنری را که بیش‌ریشه در خواندن دارد، یعنی «سرود، هنر سخن» گرفته‌اند.
کد خبر: ۳۵۹۷۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۷
سینما با چاشنی تفکر؛
فیلم مرگ یزدگرد محصول سال ۱۳۶۰ اثر فیلمساز برجسته کشورمان بهرام بیضایی است. این اثر ابتدا در سال ۱۳۵۸ به صورت نمایشنامه در تئاتر شهر اجرا شد و سپس بیضایی تصمیم به تولید فیلم براساس آن گرفت.
کد خبر: ۳۵۱۸۷۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۰۱
جای خالی فرهنگ و هنر؛
غیبت مساله فرهنگ و هنر در سیاست‌گذاری‌های کلان کشورمان درد به ظاهر بی‌درمانی است که نمونه‌اش را نه فقط در برنامه‌های اجرایی چهار و معمولا هشت‌ساله روسای جمهوری که حتی در مناظره‌های انتخاباتی هم می‌بینیم. به‌طور مثال مناظره دوم کاندیدا‌های سیزدهمین دوره که یک وجه مهم آن فرهنگ بود، اما از هیچ کدام از جنبه‌های فرهنگ و هنر در آن خبری نبود و سنگ ناامیدی دیگری بر دیوار بی‌اعتمادی هنرمندان نسبت به مدیریت کلان فرهنگی اضافه کرد.
کد خبر: ۳۴۶۴۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۳/۲۲
فرهنگستان؛
۲۹اردیبهشت سالروز صدور فرمان رضاشاه در سال ۱۳۱۴ خورشیدی برای تأسیس فرهنگستان ایران است.بعد از انقلاب ۱۳۵۷ بلافاصله فرهنگستان احیا نشد، چون بخشی از فعالیت‌های فرهنگی رضاشاه در راستای کاهش نفوذ زبان عربی تلقی می‌شد در حالی که قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به زبان عربی بهای فراوان داده اگرچه زبان رسمی همچنان فارسی اعلام شد. با این حال از سال ۱۳۶۸ و با نگاه دیگری باز فرهنگستان شکل گرفت و این بار برای مقابله با رواج واژگان فرنگی و این مرتبه شورای عالی انقلاب فرهنگی بود که تأسیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی را تصویب کرد.
کد خبر: ۳۴۳۲۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۳۰
سفیر ایران در تاجیکستان:
نماینده تام الاختیار جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان، شاهنامه را سند هویت ایران کهن از دیرپاترین تمدن‌های شناخته شده جهان دانست.
کد خبر: ۳۴۲۶۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۲۵
چهرههای مهجور مانده در تئاتر ایران؛
میرزاآقا تبریزی، نویسنده و دیپلمات دوره قاجار شاید هنوز هم رازآمیز‌ترین و پنهان‌ترین زندگی را داشته باشد که دهه‌ها به‌نام میرزا ملکم خان ارمنی نامیده می‌شد و پس از دهه‌ها، پژوهشگران تبریزی هویت راستین او را بر ما آشکار کردند. شاید مهم‌ترین نکته در ابراز وجود چنین نامی، اصل و هویت آذربایجانی و تبریزی بودنش باشد که در مراوده با آخوندزاده آذری می‌تواند از این مجهولیت گره گشایی کند. دو مرد همزبان که در این مراودات علل یک نگارش تازه در تقلید و بعد یادآوری نکات فنی و نقد آثارش زمینه ساز نوشته شدن نخستین نمایشنامه‌های ایرانی به زبان پارسی را فراهم کرده باشد.
کد خبر: ۳۳۹۰۳۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۲/۰۳
غم وصال؛
ادبیات و هنر در سالی که گذشت چهرههای سرشناسی مانند نجف دریابندری، اصغر عبداللهی، محمد مجلسی، عباس صفاری، علیرضا راهب، اکبر عالمی، حسن انوشه، سوسن طاقدیس و اسماعیل سعادت را از دست داد.
کد خبر: ۳۳۳۳۹۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۷
فرهنگ ایران
تعارف در خرده فرهنگ‌های ایرانی رسمی است انسانی، پذیرفته و عادت شده برای افزودن به محبت و پیوند و نشان دادن دوستی و ادب. (شهری، قند و نمک، ص ۲۰۸).
کد خبر: ۳۳۱۵۴۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۶